Nie jesteś w stanie wyjść z pętli długów? Rozważ ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Zrób test: zamknij oczy i wyobraź sobie, jak wygląda Twoje życie za rok. Jesteś uwolniony od długów, nie nachodzą Cię komornicywindykatorzy, Twoje konta są odblokowane. Kiedy dzwoni telefon, to nie obawiasz się, że znów usłyszysz nagabywania, a może nawet groźby od pracowników firm windykacyjnych. Gdy podejmiesz walkę o ogłoszenie upadłości, ryzykujesz niewiele – w najgorszym przypadku wrócisz do punktu wyjścia. A do wygrania masz wszystko: Twoje życie, Twój spokój i powrót do normalności. Sam zdecyduj czy warto?

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe przewidziane dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i stały się niewypłacalne, co oznacza, że dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Upadłość konsumencka ma głównie na celu umorzenie zobowiązań niezaspokojonych w toku postępowania upadłościowego.

Warunkami niezbędnymi do ogłoszenia upadłości będą: konsumencka zdolność upadłościowa oraz niewypłacalność.

Konsumencką zdolność upadłościową posiadają osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Niewypłacalność jest stanem, w którym dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Skuteczne przeprowadzenie procedury upadłości konsumenckiej skutkuje umorzeniem zobowiązań (oddłużeniem), które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości. Prawo upadłościowe nazywa takie postępowanie postępowaniem upadłościowym wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (Prawo upadłościowe, art. 4911-23).

Sąd może orzec upadłość konsumencką na wniosek samego dłużnika, a w niektórych przypadkach również na wniosek wierzycieli.

Na skutek nowelizacji przepisów ustawy od 24 marca 2020 r. postępowanie upadłościowe może być prowadzone według trzech trybów:

  • na zasadach uproszczonych;
  • według zasad ogólnych, jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana, występuje duża liczba wierzycieli lub majątek dużej wartości np. nieruchomość;
  • istnieje możliwość „przekazania” sprawy upadłościowej do tzw. postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Dłużnik musi jednak wyrazić na to zgodę.

Jak Ci pomożemy?

Bezpłatnie wstępnie sprawdzimy, czy spełniasz warunki do ogłoszenia upadłości.

Następnie po podpisaniu umowy zapewniamy pomoc w zakresie m.in.:

  • przygotowaniu niezbędnych do prowadzenia sprawy dokumentów w tym pomocy przy ustaleniu aktualnych wierzycieli,
  • sporządzenia wniosku o ogłoszenie upadłości wraz z załącznikami,
  • jeśli będzie to konieczne, przygotowujemy wnioski o zabezpieczenie majątku przed egzekucją komorniczą jeszcze przed ogłoszeniem upadłości,
  • reprezentujemy przed sądem w trakcie postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Jeśli będziesz potrzebował pomocy, już po ogłoszeniu upadłości możemy zaoferować dodatkową pomoc:

  • reprezentujemy przed sądem oraz syndykiem w trakcie właściwego postępowania upadłościowego,
  • opracowujemy wszystkie niezbędne pisma procesowe w trakcie procedury z udziałem syndyka,
  • sporządzamy ewentualne zażalenia na postanowienia sądu lub czynności syndyka,
  • jeśli będzie to konieczne, złożymy zastrzeżenie na przedstawiony przez syndyka projekt planu spłaty wierzycieli lub w przypadku prowadzenia postępowania na zasadach ogólnych w zależności od okoliczności sprawy przygotujemy wniosek upadłego o ustalenie planu spłaty wierzycieli, lub umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli.

Kto i kiedy może ogłosić upadłość konsumencką?

O upadłość konsumencką może ubiegać się osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej (konsument). Tego typu postępowanie upadłościowe przebiega w sposób łagodniejszy, aniżeli procedura prowadzona wobec dużej korporacji. Wynika to bowiem z tego, że inna jest funkcja upadłości konsumenckiej, a inna upadłości przedsiębiorstwa. Należy jednak pamiętać, że sąd może postanowić o prowadzeniu postępowania wobec konsumenta według zasad przewidzianych dla firm.

Zdolność w zakresie upadłości konsumenckiej nie jest jednak jedynym kryterium. Ogłoszenie upadłości będzie możliwe, tylko i wyłącznie, wobec osoby, która popadła w stan niewypłacalności. Jest to zatem stan, w którym doszło do utraty zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

W przypadku dłużnika będącego konsumentem wystarczy jedno nieregulowane zobowiązanie pieniężne, aby uznać go za niewypłacalnego.

Zgodnie z treścią ustawy Prawo upadłościowe, postępowanie upadłościowe osoby fizycznej może być prowadzone również wtedy, gdy wniosek zostanie złożony przez wierzyciela. Jest to możliwe jedynie wtedy, gdy dłużnik prowadził wcześniej działalność gospodarczą, a od momentu wyrejestrowania jej z CEIDG nie minął jeszcze rok. Upadłość inicjowana przez wierzyciela nie przewiduje jednak wielu korzyści, które wynikają z procedury zapoczątkowanej przez samego zainteresowanego.

Należy pamiętać

Sąd nie bada przyczyn powstania stanu niewypłacalności na etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Powody te są brane pod rozwagę sądu na późniejszym etapie procedury.

Od czego zacząć?

Proces upadłości konsumenckiej w skrócie

Jak ogłosić upadłość konsumencką? Poniżej przedstawiamy uproszczony opis procesu upadłości konsumenckiej.

Trzy warianty procedowania sprawy

UWAGA!

Osoby, które chcą ogłosić upadłość konsumencką, mogą skorzystać z dwóch różnych procedur przeprowadzania postępowania upadłościowego:
  1. Likwidacja majątku

    Ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, polega ona na likwidacji majątku upadłego. Likwidacja majątku upadłego ma miejsce w wypadku braku podstaw do zawarcia układu z wierzycielami.

  2. Zawarcie układu

    Postępowanie upadłościowe, z możliwością zawarcia układu, jest rozwiązaniem alternatywnym względem likwidacji majątku upadłego konsumenta.

Przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości i jego rozpoznanie

Dokumentem, który inicjuje upadłość konsumencką jest odpowiednio przygotowany wniosek wraz z załącznikami. Powinien on zostać złożony w sądzie rejonowym, w którym znajduje się wydział gospodarczy ds. upadłościowych, właściwym dla miejsca zwykłego pobytu dłużnika. Miejsce zameldowania nie ma w tym zakresie żadnego znaczenia. Prawidłowo przygotowany wniosek o upadłość zawiera:

  • dane identyfikacyjne (imię i nazwisko, adres, numer PESEL, a także numer NIP);
  • miejsce położenia majątku;
  • okoliczności uzasadniające wniosek;
  • wykaz majątku wraz z szacunkową wyceną;
  • spis wierzycieli z określeniem wysokości zobowiązania, adresu wierzyciela oraz terminu zapłaty;
  • spis wierzytelności spornych;
  • informację o zabezpieczeniach ustanowionych na majątku dłużnika;
  • przychody dłużnika oraz koszty jego utrzymania (i osób pozostających na jego utrzymaniu, np. dzieci) z ostatnich sześciu miesięcy;
  • informacje o czynnościach prawnych dotyczących nieruchomości, akcji lub udziałów w spółkach w okresie dwunastu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
  • informacje o czynnościach prawnych dotyczących ruchomości, wierzytelności i innych praw, których wartość przekracza 10000 zł w okresie dwunastu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;

  • oświadczenie o prawdziwości danych.

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 30 zł. Gdy w sprawie występuje profesjonalny pełnomocnik (doradca restrukturyzacyjny, adwokat lub radca prawny), to należy też dokonać opłaty skarbowej w wysokości 17 zł. Rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej następuje na tzw. posiedzeniu niejawnym. W praktyce oznacza to, że stawiennictwo w sądzie nie zawsze jest konieczne.

Postępowanie upadłościowe właściwe, czyli procedura z udziałem syndyka

Z dniem wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości, obojętnie czy na zasadach ogólnych, czy w ramach uproszczonej upadłości, zostaje uruchomiona „maszyna sądowa”. Istotną rolę w toku dalszej procedury będzie odgrywała osoba syndyka. Ten etap postępowania należy postrzegać dwutorowo. Po pierwsze, zadaniem syndyka będzie ustalenie i oszacowanie majątku upadłego. Następnie dojdzie do likwidacji składników majątkowych (np. nieruchomości lub ruchomości) poprzez spieniężenie tak, aby móc zaspokoić wierzycieli objętych postępowaniem. Z uzyskanych w ten sposób środków konieczne będzie też pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Po drugie, wierzyciele będą dokonywali stosownych zgłoszeń swoich wierzytelności. Na gruncie obowiązujących przepisów będą one przesyłane bezpośrednio do syndyka. Czynność ta służy temu, aby ten mógł oszacować rzeczywistą wartość zobowiązań upadłego.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej wywołuje zatem określone skutki wobec upadłego w sferze m.in.:

  • majątkowej – powstanie masy upadłości, którą zarządza syndyk;
  • małżeńskiej – powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami;
  • zobowiązań – zobowiązania niewymagalne stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej;
  • spadkowej – spadek, do którego powołany jest upadły w toku postępowania upadłościowego właściwego wchodzi do masy upadłości.
Istotną informacją jest to, że dłużnik nie musi posiadać żadnego majątku, aby móc ogłosić upadłość konsumencką. Brak aktywów po stronie upadłego może przekładać się na krótszy czas trwania całej procedury.

Korzyści dla upadłego

Na tym etapie postępowania nie dochodzi jeszcze do oddłużenia upadłego. Niemniej zaczyna on już odczuwać pierwsze korzyści. Po pierwsze, upadły zyskuje względny komfort psychiczny. Przestaje być niepokojony przez wierzycieli, czy firmy windykacyjne. Osobą, z którą upadły powinien pozostać w kontakcie, jest syndyk. Po drugie, zawieszeniu, a następnie umorzeniu podlegają postępowania egzekucyjne. Upadły unika procedury komorniczej, a kolejne nie mogą być wszczynane. Po trzecie, upadły nie musi obawiać się kosztów postępowania upadłościowego. Mogą one zostać tymczasowo pokryte ze środków Skarbu Państwa, jeśli upadły nie posiada żadnego majątku. Ostatecznie, są one zwracane w ramach planu spłaty lub umarzane!

Kiedy oddłużenie, a kiedy odmowa?

Nowa upadłość konsumencka, mimo jej ogłoszenia, nie musi oznaczać uzyskania oddłużenia. Będzie to miało miejsce, jeśli upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań. Podobnie zakończy się procedura, jeśli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań.

Mimo wystąpienia jednej z dwóch ww. okoliczności, sąd może doprowadzić do umorzenia zobowiązań, pod warunkiem że przemawiają za tym względy słuszności lub humanitarne.

Umorzenie zobowiązań będzie możliwe na gruncie poniższych schematów:

  • poprzez ustanowienie planu spłaty wierzycieli na okres do 3 lat lub od 3 do 7 lat (w zależności od stopnia zawinienia upadłego). Po wykonaniu planu spłaty wierzycieli dochodzi do oddłużenia;
  • poprzez automatyczne oddłużenie. Mechanizm wykorzystywany jest wtedy, gdy dłużnik wykazuje trwałą niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty;
  • poprzez warunkowe umorzenie bez ustalenia planu spłaty. Wiąże się z koniecznością wykazania chwilowej niezdolności do wykonywania spłat. Jeśli w ciągu kolejnych 5 lat sytuacja finansowa upadłego poprawie, to możliwe jest ustalenie planu spłaty wierzycieli.

Dlaczego ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest najpewniejszą formą uwolnienia się od długów?

Podstawową formą uwolnienia się od zobowiązań jest ich wykonanie, czyli spłata. Obserwując sytuacje życiowe wielu osób, wykonanie zobowiązania nie jest zawsze możliwe, nawet przy szczerych chęciach samego dłużnika.

Tym, co pozwala dłużnikowi wyjść ze stanu niewypłacalności, jest upadłość konsumencka. Na mocy postanowienia sądu dochodzi do umorzenia zobowiązań pieniężnych, a źródło ich powstania nie ma większego znaczenia. Umorzeniu podlegają m.in.:

  • kredyty hipoteczne;
  • pożyczki gotówkowe (tzw. chwilówki);
  • nieopłacone rachunki (np. prąd, gaz, telefon);
  • podatki;
  • zobowiązania wynikające z wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej (np. nieopłacone faktury).

Zasadą jest, że zobowiązania pieniężne powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości będą docelowo umorzone. Wyjątkiem od powyższej reguły są te długi, które wynikają z:

  • alimentów;
  • odszkodowania na osobie;
  • kary grzywny lub innej kary pieniężnej zasądzonej przez sąd karny.

Zobowiązania te nie podlegają umorzeniu. Podobnie jak dług celowo pominięty przez dłużnika, który nie został wskazany we wniosku o ogłoszenie upadłości.

Postępowanie upadłościowe nie jest procedurą łatwą. Wymaga zatem od upadłego wytrwałości oraz odpowiedniej wiedzy. Szczególnie jeśli stan faktyczny sprawy dłużnika jest znacznie skomplikowany. Osobom zainteresowanym ogłoszeniem upadłości zalecamy posiadanie odpowiedniego wsparcia w postaci fachowego pełnomocnika, który przeprowadzi przez cały proces i zwiększy szansę na uzyskanie oddłużenia!

Jakie są plusy, a jakie minusy upadłości konsumenckiej?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej niesie ze sobą szereg konsekwencji. Mają one pozytywny, jak i negatywny charakter. Czego można się spodziewać w kontekście upadłości konsumenckiej?

Utrata majątku

Z chwilą ogłoszenia upadłości majątek należący do dłużnika staje się tzw. masą upadłości. Służy ona likwidacji przez syndyka, a następnie zaspokojeniu wierzycieli (dopiero po tym jak zostaną uregulowane koszty postępowania). Do masy upadłości wchodzą m.in.:

  • nieruchomości;
  • ruchomości;
  • wierzytelności;
  • akcje i udziały.

Bezskuteczność czynności prawnych dokonanych przed złożeniem wniosku o upadłość

Upadły powinien się spodziewać, że pewne czynności prawne dokonane w okresie roku przed złożeniem wniosku o upadłość mogą być bezskuteczne względem masy upadłości. Przykładem takiej czynności może być m.in. darowizna nieruchomości.

Czas trwania postępowania

Upadłość konsumencka składa się z kilku etapów. Jeśli stan faktyczny dłużnika może wskazywać na jego wyższy stopień skomplikowania (np. liczny majątek lub duża liczba wierzycieli), to czas jego trwania może się wydłużyć. W przypadku, gdy upadły nie posiadał żadnego majątku, to istnieje realna szansa na zakończenie procedury w kilka miesięcy.

Skarga pauliańska z wniosku syndyka

Dokonałeś darowizny nieruchomości na rzecz osób bliskich w terminie 5 lat przed dniem złożenia wniosku o upadłość, a miałeś już problemy ze spłatą zobowiązań? Istnieje ryzyko wniesienia skargi pauliańskiej przez syndyka. Jej celem jest przywrócenie przedmiotu darowizny do masy upadłości.

Majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości jednego z nich

W momencie ogłoszenia upadłości przez jednego z małżonków, ich wspólny majątek wchodzi do masy upadłości. Małżonkowi, który nie ogłaszał upadłości przysługuje uprawnienie do zgłoszenia swojej wierzytelności syndykowi w przypadku utraty majątku. Wtedy też będzie ona/on traktowana/y na podobnych zasadach jak pozostali wierzyciele.

Ochrona przed bezdomnością

Utrata mieszkania w postępowaniu upadłościowym, do której i tak pewnie dojdzie w ramach egzekucji komorniczej, nie oznacza, że upadły nie będzie miał dachu nad głową. Jeśli syndyk spienięży nieruchomość faktycznie zamieszkiwaną, to upadłemu przysługuje możliwość wniesienia o wyznaczenie środków na najem innego lokalu mieszkalnego na okres od roku do dwóch lat.

Komfort psychiczny

Spłacanie długów to wyzwanie, a jeśli zalegasz ze spłatami, możesz spotkać się z windykacją, nakazami sądowymi i egzekucją komorniczą. Niektórzy próbują zacząć od nowa, przenosząc się do innego kraju, ale wierzyciele często znajdują ich nawet tam. Ponadto zadłużenie ma zazwyczaj negatywny wpływ na stan psychiczny dłużnika, jego zatrudnienie, a nawet życie rodzinne. Na etapie ogłaszania upadłości konsumenckiej bankrut zyskuje spokój ducha, ponieważ uwalnia się od wielu negatywów, które wcześniej mu towarzyszyły. Windykatorzy zaprzestaną prób ściągnięcia długów i ostatecznie zaprzestaną postępowania egzekucyjnego. Jedyny kontakt będzie miał miejsce z syndykiem.

Uwolnienie się od komornika

Zawieszenie działań komorniczych w istocie ma ścisły związek z odzyskaniem komfortu psychicznego. Niemniej, z dniem ogłoszenia upadłości postępowania egzekucyjne winny ulec zawieszeniu. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości dochodzi do umorzenia postępowań egzekucyjnych.

Upadłość konsumencka bez majątku

Dłużnik może się uwolnić od zobowiązań ogłaszając upadłość konsumencką również wtedy, gdy nie posiada żadnego majątku. W konsekwencji, nie ma nic do stracenia, a może jedynie zyskać oddłużenie.

Umorzenie zobowiązań

Najistotniejszą zaletą upadłości konsumenckiej jest możliwość pozbycia się długów. Szerzej o umorzeniu zobowiązań w upadłości pisaliśmy kilka akapitów wyżej.

Masz więcej pytań?